II tura wyborów na prezydenta Krakowa

W niedzielę 30.11.2014 odbędzie się II tura wyborów prezydenta Krakowa. Zachęcamy do zapoznania się z oficjalnymi programami wyborczymi obu kandydatów w kwestiach rowerowych – zamieszczamy je poniżej – i głosowania zgodnie z własnymi przekonaniami.

Cieszymy się, że sprawy rowerowe są obecne zarówno w programach, jak i publicznych deklaracjach obu kandydatów. Przypominamy jednocześnie, że w majowym referendum 175033 głosy (tj. 85,2%) zostały oddane za budową większej ilości ścieżek rowerowych i ten wynik jest wiążący prawnie.

Fragmenty dot. rowerów z programu Jacka Majchrowskiego (źródło):

Edukacja: (…)
10. Montaż stojaków rowerowych przy szkołach.
(…)

Rowery:
1. Wybudowanie 150 km ścieżek rowerowych (w ciągu najbliższych 5 lat), w tym do gmin ościennych, co oznacza podwojenie długości tras rowerowych w stosunku do stanu obecnego.
2. Rozbudowa sieci rowerów miejskich oraz budowa kolejnych stacji serwisowych.
3. Montaż zadaszonych i objętych monitoringiem stojaków dla rowerów.
4. Montaż stojaków dla rowerków dziecięcych (np. przy Parku Jordana).

Program rowerowy Marka Lasoty (źródło):

Wstęp

W ankiecie rozesłanej do kandydatów na prezydenta Krakowa Stowarzyszenie Kraków Miastem Rowerów zadało pytanie, związane z zespołem powołanym przez urzędującego Prezydenta ds. wyników referendum: „Zespół roboczy ds. realizacji referendum zajmujący się ścieżkami rowerowymi rekomendował, że do 2019 roku należy wydać 145 mln zł na samodzielną infrastrukturę rowerową. Czy uważa Pan, że to wystarczające środki, by zrealizować wolę mieszkańców?”
W odpowiedzi Jacek Majchrowski napisał tak:
„Tak, sam powołałem ten zespół i wierzę w jego kompetencje. Pracowali tam eksperci zarówno ze strony społecznej jak i doświadczeni urzędnicy. Ta kwota wydaje się realna i możliwa do udźwignięcia przez budżet miasta”.
Przyszło nam wyjątkowo krótko czekać na weryfikację tych obietnic wyborczych. Dzień po ogłoszeniu wyników pierwszej tury wyborów prezydenckich, ujawniony został projekt budżetu miasta na 2015 r. Próżno w nim szukać zapowiadanych milionów. Jak donoszą media (Gazeta Wyborcza i Dziennik Polski) na „budowę ścieżek rowerowych” ma zostać wydanych „około 10 mln zł”. Są to informacje nieścisłe czy wręcz nieprawdziwe.
W budżecie istotnie zaplanowano wydatki na szeroko rozumiane cele rowerowe w wysokości ok. 9 mln zł, nie 10. Kluczowe jest jednak co to za pieniądze i na co mają zostać wydane. Otóż cała ta kwota to środki które mają zostać wydane w ramach tzw. Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT), przy czym tylko 2,25 mln zł pochodzić ma z miejskiej kasy, pozostała część to ewentualne dofinansowanie ze strony Województwa Małopolskiego. ZIT to zupełnie nowe, dotychczas niestosowane u nas narzędzie polityki regionalnej. Jak się zatem łatwo domyślić szanse na uruchomienie wspomnianych środków w nadchodzącym roku są bardzo małe. Dodatkowo projekt budżetu wymienia konkretne inwestycje, na które środki z ZIT mają zostać przeznaczone, nie ma tam bardzo pilnych do realizacji odcinków dróg dla rowerów na Alei Pokoju, ul. Wielickiej i ul. Wadowickiej, co do których istnieją w ZIKiT zaawansowane plany budowy. Pewnym plusem jest tylko uwzględnienie fragmentu drogi dla rowerów na ul. Kamieńskiego, jednej z najgorszych dla rowerzystów arterii w mieście. Pieniądze te nie będą mogły być jednak wydane na inne cele w razie zmiany priorytetów. Również wkład własny miasta nie będzie mógł być przeznaczony na inne cele bez zmiany budżetu w trakcie roku, gdyby umowy w ramach ZIT nie zostały zawarte.
Rok 2015 miał być „rozbiegiem” przed kolejnymi latami dużych inwestycji rowerowych w Krakowie. Nawet przyjmując prezydencką retorykę o 9 mln zł na drogi rowerowe trudno jednak spodziewać się tego, że w kolejnych trzech latach miasto będzie gotowe wydać na drogi rowerowe kolejne 136 mln tj. przeszło 45 mln rocznie. Zdanie na temat wiarygodności tych deklaracji każdy może wyrobić sobie sam. Trudno oprzeć się jednak wrażeniu, że sprawa rowerowa dalej stoi w miejscu, tak jak przez ostatnie lata, a po każdym kroku do przodu miasto wykonuje krok wstecz. Pobocznym efektem polityki ostatnich 12 lat jest zantagonizowanie poszczególnych grup uczestników ruchu – kierowców z rowerzystami, rowerzystów z pieszymi. Wszystko przez niewystarczające nakłady i złej jakości infrastrukturę.
Wobec ten inflacji obietnic ze strony urzędującego prezydenta, przy jednoczesnym deficycie realnych działań, pragnę zaproponować zupełnie nowe otwarcie w dziedzinie polityki rowerowej. W roku 2009 Miasto Kraków podpisało tzw. Kartę Brukselską dokument, którego sygnatariusze zobowiązali się do 2020 roku, podnieść udział rowerów w tzw. modal split do 15%. Również liczne dokumenty miejskie wskazują na priorytetowy charakter inwestycji rowerowych. W nadchodzącej kadencji, jako prezydent Krakowa, zamierzam przełożyć te – dotychczas puste – deklaracje na realne działania.
Prowadzona przeze mnie polityka rowerowa będzie miała dwa zasadnicze cele:
– realizacja zapisów Karty Brukselskiej (treść Karty dostępna jest pod adresem http://ibikekrakow.com/2012/07/09/karta-tylko-na-papierze/),
– likwidacja masy krytycznej w Krakowie tzn. likwidacja przyczyn, dla których rowerzyści organizują masę krytyczną

Konkretne postulaty:

1. 145 mln zł na budowę ścieżek rowerowych do 2019 r.
Zespół roboczy ds. realizacji referendum zajmujący się ścieżkami rowerowymi rekomendował,
że do 2019 roku należy wydać 145 mln zł na samodzielną infrastrukturę rowerową. Uważam, że taka kwota to minimum, jakie należy wydać na rozwój i poprawę istniejącej infrastruktury rowerowej. Kwota ta musi być jednak rozsądnie rozdysponowana. Postaram się zdobyć dodatkowe środki m.in. z funduszy unijnych. Uważam, że w tym zakresie większy nacisk należy położyć na możliwość rozdysponowywania środków z budżetu obywatelskiego, przedstawiając krakowianom konkretne pomysły na rozwój infrastruktury rowerowej.
https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=64350

2. Przestrzeganie „standardów rowerowych”
Zarządzeniem nr 2103/2004 z 26 listopada 2004 r. urzędujący prezydent przyjął do stosowania na terenie Gminy Kraków standardy techniczne dla infrastruktury rowerowej. Standardy nie są sprzeczne z powszechnie obowiązującymi przepisami rozporządzeń drogowych, ale uzupełniają je. Niestety obecnie w/w dokument jest traktowany przez urzędników co najwyżej jak zbiór dobrych rad. Planując wydanie do 2019 roku 145 mln zł, należy zadbać o to by ścieżki rowerowe były wykonywane odpowiednio do wspomnianych standardów, po ich aktualizacji stosowanie do aktualnej wiedzy technicznej. Nowobudowana infrastruktura rowerowa musi być w pełni bezpieczna i wygodna, ma stanowić najważniejszą zachętą do korzystania z rowerów.

3. Dopuszczenie jazdy rowerem pod prąd na 90% ulic jednokierunkowych
Z punktu widzenia ruchu rowerowego możliwość jazdy pod prąd na ulicach jednokierunkowych ma duże znaczenie, ponieważ pozwala omijać główne ulice i unikać nadkładania drogi, co jest znacznie uciążliwsze dla rowerzystów niż kierowców. Dopuszczenie jazdy rowerem pod prąd jest możliwa na dwa sposoby:
* wyznaczenie na części jezdni kontrapasa, przeznaczonego tylko dla rowerzystów jadących pod prąd,
* poprzez zastosowania wyłącznie oznakowania pionowego (tabliczka „mnie dotyczy rowerów” pod znakiem „jeden kierunek ruchu”), zaletą tej metody jest brak konieczności likwidacji miejsc
parkingowych.
Dotychczasowe tempo udostępniania ulic jednokierunkowych do jazdy w obu kierunkach dla rowerzystów jest niewystarczające. Obie wymienione możliwości są dopuszczalne prawem, jednak Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie, inaczej niż zarządcy dróg w Gdańsku, Wrocławiu, a nawet w Radomiu, odmawia stosowania drugiej opcji. W Krakowie możliwe jest dopuszczenie do jazdy pod prąd 80-90% ulic jednokierunkowych, co deklaruję do końca kadencji. Do końca roku 2015 ruch rowerowy pod prąd zostanie wyznaczony na 50 ulicach.

4. Powołanie „oficera ds. zrównoważonego transportu” – zastępcy Miejskiego Inżyniera Ruchu
W strukturze ZIKiT znajduje się zespół ds. rowerów, który liczy trzy osoby. Dla przykładu w Gdańsku referat ds. mobilności aktywnej to 12 pracowników, zaś szef wspomnianej jednostki zajmuje stanowisko Pełnomocnika Prezydenta ds. Komunikacji Rowerowej. W przypadku Krakowa celowe wydaje się pozostawienie, ewentualnie rozbudowa wspomnianego zespołu rowerowego, który jednak powinien podlegać zastępcy Miejskiego Inżyniera Ruchu, posiadającemu właściwe kompetencji i wpływ na wszystkie jednostki miejskie. Należy przypomnieć, iż zgodnie z przedstawionym przeze mnie programem transportowym powołany będzie Miejski Inżynier Ruchu, odpowiedzialny za integrację środków transportu. Zakres obowiązków jego zastępcy powinien obejmować komunikację rowerową oraz sprawy pieszych.

5. Kolej aglomeracyjna przyjazna dla rowerzystów, parkingi B&R
Poważną zachętą do jazdy rowerem, szczególnie dla dojeżdżających spoza Krakowa, jest możliwość połączenia tej formy transportu z komunikacją publiczną, szczególnie z koleją. W ramach współpracy przy projekcie kolei aglomeracyjnej z Województwie Małopolskim należy zadbać o możliwość taniego i wygodnego przewozu roweru w pociągach, a także o umiejscowienie przy stacjach bezpiecznych parkingów rowerowych. Parkingi B&R będą lokalizowane także przy wszystkich ważnych węzłach komunikacyjnych.

6. Rowery dla urzędników, dopłaty dla pracowników miejskich, dojeżdżających na rowerach
Urząd Miasta i jednostki miejskie powinny stanowić wzór jeśli chodzi o rozwiązani prorowerowe dla innych firm i instytucji. W pierwszej kolejności należy udostępnić dla urzędników rowery do użytku służbowego, podobnie jak to jest w Łodzi, Gdańsku i Wrocławiu. Inwestycja ta zwróci się już po dwóch latach od zakupu, wedle ostrożnych szacunków. Po wygospodarowaniu na ten cel środków i sprawdzeniu prawnych możliwości wprowadzenia tego rodzaju premii, będę chciał wprowadzić dopłaty dla urzędników jednostek miejskich, którzy dojeżdżają na rowerach. Rozwiązanie takie będzie korzystne dla wszystkich mieszkańców miasta, bowiem oznacza choćby mniejsze korki i więcej wolnych miejsc parkingowych w pobliżu siedzib urzędu.

7. Dopłaty do rowerów do przewozu dzieci dla rodzin z min. 2 dzieci, które rezygnują z posiadania samochodu
Zupełnie nowym, nigdzie dotąd niestosowanym rozwiązaniem polityki rowerowej, a także polityki prorodzinnej jest wsparcie krakowskich rodzin, nie korzystających z auta. W przypadku takich rodzin z co najmniej dwójką dzieci, wprowadzone zostaną dopłaty do zakupu rowerów towarowych i przyczepek rowerowych. Warunkiem otrzymania wsparcia finansowego będzie zobowiązanie do nienabywania przez okres 1-2 lat własnego auta.

8. Wózki rowerowe w centrum
Należy uchylić obowiązujące w centrum Krakowa zakazy wjazdu, dotyczące wózków rowerowych, czyli pojazdów napędzanych siłą mięśni, posiadających szerokość większą niż 90 cm. Będę zachęcał biznes na terenie Starego Miasta do zastępowania w miarę możliwości tego rodzaju pojazdami części transportu realizowanego za pośrednictwem samochodów dostawczych.

9. Rozwój systemu roweru miejskiego
System KMK Bike liczy obecnie 33 stacje. Obecne nakłady na cele rowerowe nie pozwalają na znaczący rozwój wspomnianego systemu. W okresie kadencji zamierzam powiększyć system do 70 stacji i odpowiadającej im liczby rowerów. Z uwagi na to, że dzielnice centralne są już dostatecznie nasycone stacjami roweru miejskiego, nowe stacje powinny zostać zlokalizowanych przede wszystkich w dzielnicach bardziej oddalonych od centrum, szczególnie w Podgórzu i Nowej Hucie, co wpisuje się w zaprezentowany przeze mnie projekt policentrycznego Krakowa. Dodatkowo należy skrócić czas przerwy zimowej do krótkiego okresu, gdy rzeczywiście leży śnieg.

10. Bike boxy, bezpieczne przechowywanie rowerów
Od zawsze kluczowe miejsce w programie PiS zajmują kwestie bezpieczeństwa. Poważnym problemem krakowskich rowerzystów są kradzieże rowerów (ok. 900 rocznie), ogromnie brakuje miejsc, gdzie możliwe byłoby bezpieczne zaparkowanie roweru. Dotyczy to szczególnie osób nie posiadających garażu ani piwnicy, zresztą miejsca te również trudno uznać za bezpieczne z uwagi na włamania. W okresie kadencji w trybie partnerstwa publiczno-prywatnego ze spółdzielniami i wspólnotami mieszkaniowymi planuję postawienie do 100 boksów do przechowywania rowerów (każdy dla kilkunastu rowerów), które za niewielką opłatą będą wynajmowane rowerzystom. Parkingi tego rodzaju powinny być objęte miejskim monitoringiem wizyjnym. Pierwsze pilotażowe boksy staną jeszcze w roku 2015. Przewidywany koszt pojedynczej konstrukcji tego typu to około 50.000 zł. Konieczne jest także ciągłe zwiększanie liczby stojaków rowerowych, szczególnie w pobliżu siedzib instytucji publicznych i szkół.

11. Odśnieżanie dróg dla rowerów
Jak pokazuje przykład Kopenhagi, Berlina czy Sztokholmu, rower jest doskonałym środkiem miejskiego transportu przez cały rok. Aby zachęcić mieszkańców do korzystania z roweru jak najczęściej i jak najdłużej w każdym roku należy zadbać o właściwą sieć ścieżek rowerowych, ale równie ważne jest także ich utrzymanie w stanie przydatnym do jazdy. Aktualnie ścieżki rowerowe odśnieżane są w Krakowie na podobnej zasadzie jak chodniki. Tymczasem należy docelowo wprowadzić, jako regułę osobne umowy na zimowe utrzymanie ścieżek rowerowych przez specjalnie do tego celu wybrany podmiot, przy użyciu dedykowanego sprzętu.

12. Policjanci i strażnicy miejscy na rowery
Patrole rowerowe są mobilniejsze i szybsze w działaniu od pieszych, a ich wyposażenie i utrzymanie jest znacznie tańsze niż patroli zmotoryzowanych. Pomysł wyposażenia funkcjonariuszy Policji i Straży Miejskiej w rowery ma służyć także poprawie bezpieczeństwa rowerzystów, poprzez skupienie większej uwagi na wykroczeniach zagrażających tej grupie.

13. Dialog ze środowiskami rowerowymi
W wykonaniu przedstawionego planu istotne znaczenie posiada właściwy dialog ze środowiskami rowerzystów. Jako prezydent będę dbał by głos organizacji rowerowych w Krakowie był uważnie słuchany przez podlegających mi urzędników.

Przełożenie w/w postulatów na budżet w 2015 roku:

Postulujemy przeznaczenie 19 mln zł na budowę dróg dla rowerów w ramach samodzielnych inwestycji rowerowych (nie dotyczy infrastruktury powstałej w ramach remontów i budowy dróg), w tym:
– 9 mln zł w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych,
– 10 mln zł na realizację innych inwestycji, rekomendowanych przez zespół poreferendalny
Dodatkowo 6 mln zł na realizację innych zadań:
– rozbudowę systemu rowerów miejskich,
– bieżące utrzymanie ścieżek rowerowych,
– dopuszczenie jazdy pod prąd na 50 ulicach jednokierunkowych,
– pilotażowe boksy do przechowywania rowerów – 5 szt.,
– zimowe utrzymanie ścieżek rowerowych,
– zakup pierwszej partii rowerów dla krakowskich instytucji miejskich,
– 500 nowych stojaków rowerowych.

Ważne: skąd środki na te cele w budżecie na 2015 rok?
Projekt budżetu pozwala na minimalne ruchu, ale to nie oznacza że znalezienie brakujących środków nie będzie możliwe. Proponujemy przeznaczenie 6 mln zł z rezerwy budżetowej (zaplanowana w rekordowej wysokości 72 mln zł) oraz 10 mln zł kosztem budowy parkingu wielopoziomowego k. obiektów KS Korona – budowa tego parkingu jest niecelowa z punktu widzenia miejskiej polityki transportowej, w pobliżu tej lokalizacji nie występuje aktualnie deficyt miejsc postojowych.